คำไวพจน์ "ดาว"

คำไวพจน์ ดาว คือคำที่มีความหมายคล้ายหรือใกล้เคียงกับคำว่า ดาว ใช้ในบทประพันธ์ได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น กาพย์ โคลง กลอน หรือแม้แต่ร้อยแก้ว เราสามารถใช้คำเหล่านี้ในการเรียกดาวได้ทั้งสิ้น ตามแต่ความประสงค์ของเรา เช่น ให้คำคล้องจองกัน หรือได้คำที่สละสลวยเป็นเสน่ห์ของภาษาไทย โดยที่ยังคงความหมายดั้งเดิมตามบริบทของการใช้คำ

คำไวพจน์ของคำว่า ดาว มีหลายคำ แต่ละคำมีความหมายที่สามารถทดแทนกันได้ แต่ก็อาจจะความหมายแบบอื่นที่แตกต่างกันออกไปบ้าง ทั้งนี้การใช้งานต้องดูที่บริบทประกอบด้วยเพื่อให้เป็นการสื่อสารที่ครบถ้วนและถูกต้องตามบริบทที่ต้องการ

คำไวพจน์ คืออะไร

ก่อนที่เราจะไปดูรายการคำศัพท์ ผมขออธิบายสั้น ๆ ว่า คำไวพจน์ คือ กลุ่มคำที่มีความหมายเหมือนกันหรือใกล้เคียงกันมาก แต่เขียนและออกเสียงต่างกัน การเรียนรู้คำไวพจน์มีประโยชน์อย่างยิ่งในการเขียนงานต่าง ๆ เพราะช่วยให้เราสามารถเลือกใช้คำได้หลากหลาย ไม่ซ้ำซาก ทำให้งานเขียนมีความสละสลวยและน่าอ่านมากยิ่งขึ้นครับ

รวมคำไวพจน์ของคำว่า ดาว

ดาว = ดาว / ดารา / ดารกะ / ชุติ / อัสสนี / ฤกษ์ / ศนิ / นักษัตร / อัศวินี / ผกาย / สิธยะ / มูล / มูละ / มหาอุจ / มฆา / มฆะ / มูลา / มาฆะ

คำไวพจน์ ดาว = ดารา / ดารกะ / ชุติ / อัสสนี / ฤกษ์ / ศนิ / นักษัตร / อัศวินี / ผกาย / สิธยะ / มูล / มูละ / มหาอุจ / มฆา / มฆะ / มูลา / มาฆะ

สวัสดีครับนักเรียนทุกท่าน วันนี้เราจะมาเรียนรู้เกี่ยวกับ คำไวพจน์ของคำว่า "ดาว" ซึ่งเป็นคำที่หมายถึงวัตถุทางดาราศาสตร์ที่เปล่งแสงได้เอง หรือสะท้อนแสงจากวัตถุอื่น มักปรากฏในเวลากลางคืนบนท้องฟ้า

การเรียนรู้คำไวพจน์จะช่วยให้เราสามารถใช้ภาษาไทยได้อย่างสละสลวยและหลากหลายมากยิ่งขึ้นครับ

คำไวพจน์ คือ คำที่มีความหมายเหมือนกันหรือคล้ายกัน แต่มีรูปคำที่ต่างกัน การนำคำไวพจน์มาใช้จะช่วยเพิ่มอรรถรสในการอ่านและเขียน ทำให้งานเขียนดูน่าสนใจและไม่ซ้ำซาก

ตัวอย่างคำไวพจน์ของ "ดาว" และความหมาย

  • ดารา: หมายถึง ดาว, ดวงดาว
  • ดวงดารา: หมายถึง ดวงดาว, หมู่ดาว
  • นพรัตน์: หมายถึง แก้วเก้าอย่าง, แต่ในบริบทกวีอาจหมายถึงดาว (เนื่องจากดาวมีแสงระยิบระยับคล้ายอัญมณี)
  • อุรุพงษ์: หมายถึง ดาวหมีใหญ่, กลุ่มดาวหมีใหญ่ (แต่ก็ใช้แทนดาวทั่วไปได้ในบางบริบท)
  • ประภากร: หมายถึง ผู้ทำแสงสว่าง (ใช้กับพระอาทิตย์ก็ได้ แต่ในบางบริบทกวีใช้กับดาวที่ส่องแสง)
  • ตระการ: หมายถึง งาม, สุกใส (ใช้ขยายดาวที่สวยงาม)
  • รัศมี: หมายถึง แสงสว่างที่พุ่งออกมา (ใช้เรียกแสงของดาว)
  • แข: หมายถึง ดวงจันทร์ (แต่ในบางบริบทกวี อาจใช้คู่กับดาว หรือหมายรวมถึงวัตถุบนท้องฟ้าที่มีแสง)
  • บุษราคัม: หมายถึง พลอยสีเหลือง (ในบริบทกวีอาจเปรียบดาวที่มีแสงเหลืองดุจพลอย)

ตัวอย่างการใช้คำไวพจน์ ดาว ในการแต่งกลอน

เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนขึ้น ผมขอยกตัวอย่างการนำคำไวพจน์ไปใช้ในบทกลอนง่าย ๆ นะครับ

รัตติกาลเคลื่อนคล้อย ดารา ฉาย
ส่องประกายพราวพร่างอยู่กลางหาว
ดุจ นพรัตน์ ส่องแสงแพรวพราวดาว
งามระยิบ ดวงดารา คราเดือนลับ

ดาว หมายถึง?

ดาว ความหมายตามพจนานุกรมไทย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน หมายถึง:

  1. น. สิ่งที่เห็นเป็นดวงมีแสงระยิบระยับในท้องฟ้าเวลามืด นอกจากดวงอาทิตย์และดวงจันทร์, แต่ในตําราโหราศาสตร์ถือว่า ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์เป็นดาวในพวกดาวนพเคราะห์; เรียกกลุ่มดาว เช่น ดาวลูกไก่ ดาวจระเข้ ดาวไถ; เรียกบุคคลที่เด่นในทางใดทางหนึ่ง; เรียกสิ่งที่มีรูปเป็นแฉกคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ดาวเครื่องหมายยศทหารตํารวจ; ชื่อลายประดับเพดานเป็นดวง ๆ มีหลายชนิด เช่น ดาวจงกล ดาวรังแตน ดาวกระจาย.

  2. น. ชื่อเสือชนิด Panthera pardus ในวงศ์ Felidae ขนาดใหญ่รองลงมาจากเสือโคร่ง ตัวสีนํ้าตาลแกมเหลือง มีจุดดําทั่วตัว ว่องไวและดุ ขึ้นต้นไม้เก่ง กินเนื้อ, บางตัวขนส่วนที่เป็นสีน้ำตาลแกมเหลืองเป็นสีดําเรียก เสือดําหรือเสือแมลงภู่ ซึ่งมีรอยจุดดําอยู่ทั่วตัวเหมือนกัน แต่จะเห็นได้ชัดเมื่อถูกแสง.

  3. น. ชื่อกวางชนิด Axis axis ในวงศ์ Cervidae เป็นกวางขนาดกลาง ขนสีนํ้าตาลหรือน้ำตาลอมเหลืองละเอียดอ่อนและนุ่มกว่ากวางป่า มีจุดขาวทั่วตัว อยู่รวมกันเป็นฝูง กินพืช มีถิ่นกําเนิดในอินเดียและศรีลังกา.

คำที่มีความหมายคล้ายกับดาว

มีความหมายในพจนานุกรมไทย ดังนี้

  1. ชุติ หมายถึง (แบบ) น. ความโพลง, ความรุ่งเรือง, ความสว่างไสว; ดวงดาว. (ป.; ส. ชฺยุติ).

  2. ดารกะ หมายถึง [-ระกะ] (แบบ) น. ดาว, ดวงดาว. (ป., ส. ตารกา).

  3. ดารา หมายถึง น. ดาว, ดวงดาว; เรียกบุคคลที่แสดงนําหรือมีชื่อเสียงในศิลปะการแสดงในทางใดทางหนึ่ง เช่น ดาราภาพยนตร์; เครื่องประกอบราชอิสริยาภรณ์ตั้งแต่ชั้นทวีติยาภรณ์ขึ้นไป มีลักษณะเป็นดาวรัศมี ๘ แฉกบ้าง ๑๖ แฉกบ้าง, ถ้าเป็นดาราจักรี ก็ทําเป็นรูปจักร ๑๐ กลีบ. (ป., ส. ตารา).

  4. ดาว หมายถึง น. สิ่งที่เห็นเป็นดวงมีแสงระยิบระยับในท้องฟ้าเวลามืด นอกจากดวงอาทิตย์และดวงจันทร์, แต่ในตําราโหราศาสตร์ถือว่า ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์เป็นดาวในพวกดาวนพเคราะห์; เรียกกลุ่มดาว เช่น ดาวลูกไก่ ดาวจระเข้ ดาวไถ; เรียกบุคคลที่เด่นในทางใดทางหนึ่ง; เรียกสิ่งที่มีรูปเป็นแฉกคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ดาวเครื่องหมายยศทหารตํารวจ; ชื่อลายประดับเพดานเป็นดวง ๆ มีหลายชนิด เช่น ดาวจงกล ดาวรังแตน ดาวกระจาย.

  5. นักษัตร หมายถึง [นักสัด] น. ดาว, ดาวฤกษ์, มี ๒๗ หมู่ คือ ๑. อัศวินี, อัสสนี (ดาวม้า ดาวคู่ม้า หรือ ดาวอัศวยุช) มี ๗ ดวง ๒. ภรณี (ดาวก้อนเส้า) มี ๓ ดวง ๓. กฤติกา, กฤตติกา, กัตติกา (ดาวธงสามเหลี่ยม หรือ ดาวลูกไก่) มี ๘ ดวง ๔. โรหิณี (ดาวพราหมี ดาวปลาตะเพียน หรือ ดาวคางหมู) มี ๗ ดวง ๕. มฤคศิร, มฤคเศียร, มิคสิระ (ดาวหัวเต่า ดาวหัวเนื้อ ดาวศีรษะเนื้อ ดาวศีรษะโค ดาวมฤคศิรัส หรือ ดาวอาครหายณี) มี ๓ ดวง ๖. อารทรา, อทระ (ดาวอัททา ดาวตัวโค หรือ ดาวตาสําเภา) มี ๑ ดวง ๗. ปุนัพสุ, ปุนัพพสู (ดาวหัวสําเภา ดาวสําเภาทอง ดาวสะเภา ดาวยามเกา หรือ ดาวตาเรือชัย) มี ๓ ดวง ๘. บุษยะ, บุษย์, ปุษยะ, ปุสสะ (ดาวปุยฝ้าย ดาวพวงดอกไม้ ดาวดอกบัว ดาวโลง ดาวปู ดาวสมอสําเภา หรือ ดาวสิธยะ) มี ๕ ดวง ๙. อาศเลษา, อสิเลสะ (ดาวเรือน หรือ ดาวนกอยู่ในปล่อง) มี ๕ ดวง ๑๐. มฆ, มฆา, มาฆะ (ดาวโคมูตร ดาววานร ดาวงอนไถ หรือ ดาวงูผู้) มี ๕ ดวง ๑๑. บุรพผลคุนี, ปุรพผลคุนี, ปุพพผลคุนี (ดาววัวตัวผู้ หรือ ดาวงูเมีย) มี ๒ ดวง ๑๒. อุตรผลคุนี, อุตตรผลคุนี (ดาวเพดาน หรือ ดาววัวตัวเมีย) มี ๒ ดวง ๑๓. หัสต, หัสตะ, หัฏฐะ (ดาวศอกคู้ หรือ ดาวศีรษะช้าง) มี ๕ ดวง ๑๔. จิตระ, จิตรา (ดาวต่อมนํ้า ดาวไต้ไฟ ดาวตาจระเข้ หรือ ดาวเสือ) มี ๑ ดวง ๑๕. สวาดิ, สวาตี, สวัสติ (ดาวช้างพัง หรือ ดาวงูเหลือม) มี ๕ ดวง ๑๖. วิศาขา, วิสาขะ (ดาวคันฉัตร หรือ ดาวศีรษะกระบือ) มี ๕ ดวง ๑๗. อนุราธ, อนุราธะ, อนุราธา (ดาวประจําฉัตร หรือ ดาวนกยูง) มี ๔ ดวง ๑๘. เชฏฐะ, เชษฐา (ดาวงาช้าง ดาวช้างใหญ่ ดาวคอนาค หรือ ดาวแพะ) มี ๑๔ ดวง ๑๙. มูล, มูละ, มูลา (ดาวช้างน้อย หรือ ดาวแมว) มี ๙ ดวง ๒๐. ปุรพษาฒ, บุรพอาษาฒ, บุพพาสาฬหะ (ดาวสัปคับช้าง หรือ ดาวราชสีห์ตัวผู้) มี ๓ ดวง ๒๑. อุตราษาฒ, อุตตรอาษาฒ, อุตตราสาฬหะ (ดาวแตรงอน หรือ ดาวราชสีห์ตัวเมีย) มี ๕ ดวง ๒๒. ศรวณะ, ศระวณ, สาวนะ (ดาวหลักชัย หรือ ดาวพระฤๅษี) มี ๓ ดวง ๒๓. ธนิษฐะ, ธนิษฐา (ดาวศรวิษฐา ดาวเศรษฐี หรือ ดาวไซ) มี ๔ ดวง ๒๔. ศตภิษัช, สตภิสชะ (ดาวพิมพ์ทอง หรือ ดาวยักษ์) มี ๔ ดวง ๒๕. บุรพภัทรบท, ปุพพภัททะ (ดาวโปฐบท ดาวแรดตัวผู้ หรือ ดาวหัวเนื้อทราย) มี ๒ ดวง ๒๖. อุตรภัทรบท, อุตตรภัทรบท, อุตตรภัททะ (ดาวแรดตัวเมีย หรือ ดาวไม้เท้า) มี ๒ ดวง ๒๗. เรวดี (ดาวปลาตะเพียน หรือ ดาวนาง) มี ๑๖ ดวง. (ส.; ป. นกฺขตฺต).

  6. ผกาย หมายถึง น. ดาว; แสงกระจาย, โดยมากใช้ว่า ประกาย. (ข. ผฺกาย).

  7. มหาอุจ หมายถึง (โหร) น. ดาวพระเคราะห์ที่ทรงคุณสูงเด่น ทําให้เจ้าดวงชะตามีความเจริญรุ่งเรือง.

  8. มูล หมายถึง [มูน] น. อุจจาระสัตว์, ขี้หรือเศษของสิ่งต่าง ๆ เช่น มูลไถ = ขี้ไถ.

  9. มูลา หมายถึง ว. ที่หนึ่ง, ทีแรก. (ช.).

  10. ฤกษ์ หมายถึง [เริก] น. คราวหรือเวลาที่กําหนดหรือคาดว่าจะให้ผล เช่น ฤกษ์ดี ฤกษ์ร้าย, มักนิยมใช้ในทางดี เช่นหาฤกษ์แต่งงาน หาฤกษ์ยกเสาเอก. (ส.).

  11. ศนิ หมายถึง [สะ-] น. ดาวพระเสาร์. (ส.).

  12. สิธยะ หมายถึง [สิดทะยะ] น. ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์บุษยะ มี ๕ ดวง, ดาวปุยฝ้าย ดาวพวงดอกไม้ ดาวดอกบัว ดาวโลง ดาวบุษย์ ดาวปุษยะ หรือ ดาวปุสสะ ก็เรียก.

 ภาพประกอบดาว

  • คำไวพจน์ ดาว รวมคำศัพท์เกี่ยวกับดาวในภาษาไทย

 คำไวพจน์ที่คล้ายกัน